کمانچه از سازهای اصیل و سنتی ایرانی است که قدمتی دیرینه دارد. صدای این ساز ، نوایی دلنشین است که نوازندگان این ساز با مهارت خود آن را به زیبایی هر چه تمام‌تر خلق می‌کنند.
چرا این ساز ؟
- کمانچه یکی از سازهای اصیل ایرانی با قدمتی طولانی است.
- این ساز پس از تار مهم‌ترین ساز موسیقی ایرانی محسوب می‌شود.
- کمانچه هم در موسیقی دستگاهی و هم موسیقی مقامی ایران کاربرد فراوان دارد.
- این ساز در فهرست میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسیده است.
اجزای ساز :
1_ گوشی
2_ خرک
3_ پوست
4_ سیم
5_ دسته
6_ سر پنجه
7_ پایه
8_ کاسه طنینی
کمانچه محلی :
از سازهای زهی-آرشه‌ای است که در مناطقی مانند طالقان، گیلان، دامغان، شمال خراسان، گلستان (مناطق ترکمن نشین و کتول)، شرق مازندران، آذربایجان شرقی و غربی، کرمانشاه، لرستان، چهار محال و بختیاری و فارس متداول است. کمانچه‌های محلی را با نام‌هایی مانند کمانچا، کمونچه، کمان، قیجاق، موکش و تال نیز می‌شناسند.
تاریخچه ساز :
کمانچه یا کمان کوچک از سازهای اصیل ایرانی است که علاوه بر کشورمان در کشورهای مجاور ایران نیز استفاده می‌شود. تاریخچه این ساز به روزگارانی دور باز می‌گردد و نخستین اثر آن را می‌توان در کتاب موسیقی الکبیر اثر ابونصر فارابی که در اواخر قرن سوم یا اوایل قرن چهارم هجری قمری به زبان عربی نگاشته شده، یافت. وی در این کتاب از ساز کمانچه با عنوان رباب یاد کرده است. پارچه ابریشمی به یادگار مانده از دوره تیموری که بر روی آن مجلس بزمی به تصویر کشیده شده، بانویی را در حال نواختن نشان میدهد.
در دوران صفویه و قاجاریه، این ساز از سازهای اصلی موسیقی ایران محسوب می‌شده و نخستین صدای ضبط شده کمانچه مربوط به اوایل قرن بیستم میلادی است؛ در دوران قاجار این ساز اهمیت ویژه‌ای داشته و از سازهای اصلی محسوب می‌شده که تصاویر کمانچه در نگارگری‌های آن دوران دلیلی بر این ادعاست. کمانچه در دوران صفوی بسیار متداول بوده است؛ در یکی از نقاشی‌های عمارت هشت بهشت اصفهان تصویر بانویی در حال نواختن کمانچه به چشم می‌خورد.
